Koppeling met de doelen van de provincie en Sustainable development goals
De provincie heeft een drietal doelen in de leefbaarheidsvisie opgenomen die raken aan het thema sociale samenhang:
- In 2035 zijn meer Groningers tevreden met hun sociale netwerk
- in 2035 is het aandeel jongeren en ouderen Groningers dat zich eenzaam voelt gedaald
- In 2035 zijn meer Groningers tevreden met hun sociale netwerk
Een koppeling met de SDG's is te maken voor het volgende doel:
- 11a Positieve economische, sociale en ecologische verbanden ondersteunen tussen stedelijke, voorstedelijke en landelijke gebieden door de nationale en regionale ontwikkelingsplanning te versterken.
De provincie heeft veel indirect beleid op SDG 11. De provincie werkt samen met gemeenten en bijvoorbeeld het netwerk gezond Groningen om eenzaamheid tegen te gaan en sociale samenhang te stimuleren. De rol van de provincie is ook hier voornamelijk stimulerend en faciliterend. Veel indicatoren zijn afhankelijk van gedrag en individualisering.
Wat zien we in de provincie?
Het percentage inwoners dat zich eenzaam voelt in Nederland is bijna de helft (49%), het percentage dat zich ernstig eenzaam voelt is 14%. De ernstige eenzaamheid onder inwoners van de provincie Groningen is ook 14%. De eenzaamheid is het grootst in Flevoland en het laagst in Drenthe. De sociale cohesie en sociale contacten zeggen iets over de sociale samenhang in een gebied. In de provincie Groningen is 69,7% van de inwoners tevreden over hun sociale contacten. Dit is het laagst ten opzichte van andere provincies. Ook wat betreft de sociale cohesie in de buurt geven inwoners een gemiddeld cijfer van 6,2, hierin zijn de verschillen echter niet heel groot met andere provincies. Ruim 65% van de inwoners heeft vertrouwen in anderen, dat is vrij gemiddeld vanuit Nederlands perspectief. Er zijn enkele uitschieters zoals inwoners van de provincie Utrecht waar bijna 75% van de inwoners vertrouwen heeft in anderen en in de provincies Zeeland en Limburg waar dit maar 59% is. De leefbaarheid van buurt of wijk wordt met een ruimte voldoende gewaardeerd. De inwoners geven de leefbaarheid een rapportcijfer van een 7,6 (op een schaal van 1-10).
Is er sprake van een stijging of een daling?
Het percentage inwoners dat zich ernstig eenzaam voelt is de laatste 10 jaar flink toegenomen. Dit is een trend die in heel Nederland zichtbaar is en ook in de provincie Groningen. Zo was het percentage in 2012 7% en is dat nu verdubbeld. Wat betreft de beoordeling van sociale contacten is dit de afgelopen 10 jaar ruim -5% gedaald. Het vertrouwen in andere mensen is in de laatste jaren toegenomen binnen de provincie Groningen, deze trend is met name zichtbaar vanaf 2019.
Wat zien we in de gemeenten?
De ernstige eenzaamheid is het hoogste in de gemeente Pekela en Oldambt en het laagst in Westerkwartier. Eenzaamheid komt vaker voor bij jongeren en ouderen. Er zijn geen grote verschillen waarneembaar wat betreft de sociale cohesie tussen de gemeenten. Wel zijn er verschillen in de ervaring met sociale contacten, zo zijn in de gemeente Stadskanaal de meeste inwoners tevreden en in de gemeente Westerkwartier de minste. Wat betreft het vertrouwen in andere zijn er grote verschillen tussen de gemeenten, zo heeft in de gemeente Groningen ongeveer 3 op de 4 inwoners veel vertrouwen in andere terwijl dit in Oldambt maar 1 op de 2 is. De Groningse gemeenten liggen niet ver uit elkaar als het gaat om de waardering van de leefbaarheid. Alle gemeenten scoren een cijfer in de zeven (op een schaal van 1-10). Inwoners van gemeente Westerkwartier waarderen de leefbaarheid gemiddelde met een 7,9 en geven hun woonomgeving hiermee het hoogste cijfer. De inwoners van gemeente Eemsdelta en Oldambt geven de leefbaarheid een 7,3 en hiermee de laagste score van de Groningse gemeenten, maar ook nog steeds een ruime voldoende.