Openheid

Open gebieden zijn landschappen met grootschalige open ruimten. Het gaat om een vrij uitzicht tot aan de horizon waarin weinig verticale elementen zoals boerderijen, bossen en wegbeplantingen voorkomen. Het betreft gebieden vanaf 100 (grootschalig open) en vanaf 1000 hectare (zeer grootschalig open). Openheid van het landschap is zeer karakteristiek voor grote delen van de provincie Groningen. Met name in Oldambt, Reitdiep, Veenkoloniën en langs de Waddenkust zijn de grootschalige, open landbouwgebieden kenmerkend voor het landschap.

Wat is openheid

De openheid van het landschap wordt bepaald door de elementen hoger dan ooghoogte in de wijde omgeving: hellingen, opgaande begroeiing zoals bos, singels en houtwallen, en bebouwing van steden, dorpen en woningen en bedrijven. Bron: Monitor Landschap

Wat monitoren we?

De analyse richt zich in de eerste plaats op de gebieden waarvan grootschalige openheid een kernkarakteristiek is. Voor de monitoring van de openheid wordt ViewScape gebruikt van Wageningen Environmental Research. Dit model is gebaseerd op topografie en hoogteligging uit het Actueel Hoogtebestand Nederland. Het model geeft voor opeenvolgende jaren aan hoeveel hectare vanaf ooghoogte is te overzien vanuit een bepaalde plek. Hoe groter het aantal hectares dat is te overzien, hoe groter de openheid. Vervolgens vindt luchtfoto’s interpretatie plaats om te bepalen door welke activiteit de verstoring van de openheid heeft plaatsgevonden.

Wat zegt dit ons?

De meetgegevens wijzen uit dat de openheid in de grootschalige open gebieden in de afgelopen jaren iets is afgenomen, met name aan de randen. Wel zien we dat in een aantal gebieden die niet als grootschalig open zijn aangewezen in de Provinciale Omgevingsverordening, toch een grote openheid te beleven is. Een voorbeeld hiervan is het gebied tussen Middelstum en Warffum. Bron: Provincie Groningen, Toestand Natuur en Landschap 2017, blz. 21

Achtergrond

In de Provinciale Omgevingsverordening hebben we gebieden aangewezen waarvan grootschalige openheid een kernkarakteristiek is. Bestemmingsplannen van gemeenten moeten in deze gebieden regels bevatten om de landschappelijke openheid te beschermen.