Westerkwartier

Het houtwal en -singelgebied van het Westerkwartier ligt voornamelijk op de gasten (zandige ruggen) in het zuidelijk gedeelte van het Westerkwartier. Het singelpatroon zorgt voor een over het algemeen besloten landschappelijk karakter. Hierdoor onderscheidt het gebied zich ruimtelijk duidelijk van andere landschapstypen in het Westerkwartier.

De houtsingelstructuur en aanverwante verkaveling op de gasten ligt haaks op de dorpslinten georiënteerd en bestaat veelal uit elzensingels op perceelscheidingen. Hoe verder de opstrekkende verkaveling in een lager gelegen gebied komt (meer naar het zuiden toe), hoe minder houtsingels er voorkomen. Hierdoor is op de gasten/zandruggen nabij de dorpslinten een meer besloten landschap ontstaan en zijn de landschappen richting beekdalen meer open van karakter.

Tegenwoordig hebben houtsingels hun oorspronkelijke functie (veekering / gebruik hout) verloren, hierdoor dreigen veel houtsingels te verdwijnen. Omdat de houtsingels uniek zijn voor het Westerkwartier en ze belangrijk zijn voor biodiversiteit, hechten we waarde aan het behoud van de houtwallen en -singels.

Houtsingel in het Zuidelijk Westerkwartier

Indicatoren Westerkwartier

Wat zien we?

De houtsingels in het Zuidelijk Westerkwartier zijn landschappelijk gezien van waarde. Ze zijn belangrijke dragers van de identiteit van het gebied. Daarnaast leveren ze een positieve bijdrage aan de biodiversiteit. Het is onder andere om deze redenen van belang dat de houtsingels niet verdwijnen en goed beheerd worden. Door te monitoren, krijgen we inzicht in de tendens van de houtsingels en kunnen we zo nodig beleid en/of regels aanpassen om er voor te zorgen dat de houtsingels behouden blijven. Meer informatie over houtwallen en -singels in het Zuidelijk Westerkwartier vind je in de Kwaliteitsgids Groningen.

Wat monitoren we?
In het Zuidelijk Westerkwartier is ongeveer de helft van de houtwallen en -singels gemonitord. Het grootste gedeelte van deze structuren vallen onder de provinciale beleidsbescherming en het aanwijzingsgebied van de Houtsingel Hoofdstructuur (HSHS) in het Zuidelijk Westerkwartier. Sinds 2000 is 74 km verdwenen. Het percentage aan houtsingels dat verdwijnt neemt toe. In de periode 2009-2015 is sprake van een groei in afname van 2%, in de periode 2015-2020 is dit percentage verdubbeld naar 4%. Het percentage aan houtsingels van goede kwaliteit is net als in 2015 gestaag toegenomen van 53% naar 56% in 2020.

In 2023 is een nieuwe monitoring uitgevoerd door Landschapsbeheer Groningen. Deze wordt z.s.m. aan deze pagina toegevoegd.

Achtergrond:
De provincie Groningen heeft de bescherming en borging van houtwallen en houtsingels in het Westerkwartier via de Houtsingel Hoofdstructuur (HSHS) geborgd in de Provinciale Omgevingsvisie en Provinciale Omgevingsverordening. Houtwallen en -singels zijn als een van zeven kernkarakteristieken in de Provinciale Omgevingsvisie aangewezen. De kernkarakteristieken bestaan uit belevingswaarden en natuurlijke, cultuurhistorische en aardkundige landschapselementen. De waarde van deze kernkarakteristieken betreft niet alleen de objecten en structuren zelf, maar vooral ook om de context waarin deze zich bevinden.