Koppeling met de doelen van de provincie en Sustainable development goals
De provincie heeft een tweetal doelen in de leefbaarheidsvisie opgenomen die raken aan het thema gezondheidstoestand:
- In 2035 is het aandeel Groningers met (ernstig) overgewicht in Groningen gedaald
- In 2035 is het aantal Groningers met een chronische aandoening gedaald naar het landelijk gemiddelde
Een koppeling met de SDG's is te maken voor de volgende doelen:
- 3.4 Tegen 2030 de vroegtijdige sterfte gelinkt aan niet-overdraagbare ziekten met een derde inperken via preventie en behandeling, en mentale gezondheid en welzijn bevorderen
- 3.5 De preventie en behandeling versterken van misbruik van verslavende middelen, met inbegrip van drugsgebruik en het schadelijk gebruik van alcohol
Binnen deze SDG heeft de provincie meer handelingsperspectief, al is dit veelal indirect. Via andere beleidsterreinen wordt een gezonde leefomgeving gestimuleerd, wat ook een effect heeft op de algehele gezondheid van de inwoners. Daarnaast werkt de provincie samen met het netwerk gezond Groningen waarin voornamelijk een faciliterende en stimulerende rol door de provincie wordt gepakt, de GGD'en hebben een grotere rol, maar ook rijksbeleid en het gedrag van mensen hebben een direct invloed op de gezondheidstoestand.
Wat zien we in de provincie?
In de provincie Groningen beoordeelt 69,1% van de inwoners zijn of haar gezondheid als goed. In vergelijking met andere provincies is dat in overeenstemming. Het percentage van de bevolking dat aangeeft langdurig ziek en beperkt te zijn is in de provincie 34,3%. Dit is vergelijkbaar met andere provincies, maar wel wat aan de hoge kant. De gemiddelde levensverwachting is in de provincie Groningen het laagst met 80,89 jaar. In de provincie Utrecht is de levensverwachting ruim een jaar hoger. Het aantal mensen met overgewicht is ruim 50% in de provincie Groningen. Dit is vergelijkbaar met andere provincies.
Is er sprake van een stijgende of dalende trend?
De afgelopen jaren is de beoordeling van de eigen gezondheid sterk gedaald. Dit heeft waarschijnlijk te maken met de Coronacrisis die voor een daling heeft gezorgd in de gezondheidsperceptie. Deze trend is dan ook niet alleen zichtbaar in de provincie Groningen, maar in heel Nederland. Er is geen sprake van een dalende of stijgende trend in het aantal langdurig zieke en beperkte inwoners. In 2016 lag het percentage een stukje hoger dan nu, terwijl dit in 2020 juist weer lager lag. De gemiddelde levensverwachting is door de jaren heen gestaag toegenomen. Dit is vergelijkbaar met andere gebieden in Nederland. Het percentage inwoners met overgewicht is de afgelopen jaren licht gestegen. ook deze trend is vergelijkbaar in heel Nederland.
Wat zien we in de gemeenten?
Inwoners van de gemeente Westerkwartier beoordelen hun eigen gezondheid het hoogst terwijl inwoners van de gemeenten Eemsdelta en Pekela hun gezondheid het laagst beoordelen. Er is best wat variatie zichtbaar tussen gemeenten wat betreft langdurig zieke en beperkte inwoners. In de gemeente Pekela zijn de meeste inwoners langdurig ziek en in de gemeente Westerkwartier de minste. Opvallend is dat de gemiddelde levensverwachting tussen gemeenten sterk verschilt. Zo is de gemiddelde levensverwachting in Westerkwartier ruim 2 jaar hoger dan in Oldambt. Ook voor het percentage inwoners met overgewicht zijn grote verschillende tussen de gemeenten waarneembaar. Zo heeft in de gemeente Oldambt ruim 67% van de inwoners overgewicht terwijl dit in de gemeente Groningen maar 40%. We zien dat de aardbevingsschade grote impact heeft op de gezondheid van inwoners. Met name Groningers met meervoudige schade en die in langdurige schuldentrajecten zitten, hebben aanzienlijke gezondheidsachterstanden.
