Financiële situatie huishoudens

Koppeling met de doelen van de provincie en Sustainable development goals

In de leefbaarheidsvisie zijn twee doelen opgenomen die raken aan het thema financiële situatie huishoudens:

• In 2035 is het aandeel mensen dat langdurig in armoede leeft gedaald
• In 2035 hebben minder Groningers problematische schulden

Een koppeling met de SDG's is te maken voor de volgende doelen:

• 1.2 Tegen 2030 het aandeel mannen, vrouwen en kinderen van alle leeftijden die volgens de nationale definities in armoede leven in al haar dimensies, minstens tot de helft terugbrengen
• 1.3 Nationaal toepasbare sociale beschermingssystemen en maatregelen implementeren voor iedereen, met inbegrip van sociale beschermingsvloeren, en tegen 2030 een aanzienlijke dekkingsgraad realiseren van de armen en de kwetsbaren

Het handelingsperspectief vanuit de provincie binnen dit thema is voornamelijk indirect. Er wordt veel samengewerkt met de gemeenten waarbij het bijstands- en arbeidsmarkt beleid de koers bepalen. De provincie heeft hierin een faciliterende en stimulerende rol om dit onderling gezamenlijk te coördineren. Daarnaast zijn er interventies opgenomen in Nij Begun, waar alle gemeenten bij elkaar komen.

Wat zien we in de provincie?

Wanneer we de financiële situatie van huishoudens door de tijd heen kijken zien we een gestage groei in Nederland. Ook binnen de provincie Groningen is deze groei waarneembaar. Het besteedbaar inkomen is gestegen tot €45.100 in 2022, terwijl dit een paar jaar eerder in 2018 nog €37.700 was. De voornaamste reden van de stijging zijn de correcties binnen vrijwel alle cao’s in Nederland als gevolg van de hoge inflatie van de afgelopen jaren.
In Groningen geeft 20% van de inwoners aan >moeite te hebben met rondkomen. Dit is vrij hoog in vergelijking met inwoners uit andere provincies. Het gaat hierbij om de perceptie van inwoners. Dit percentage schommelt wat over de jaren heen, het patroon wat zichtbaar is in Groningen is zichtbaar in alle provincies. In 2020 was dit percentage vrij laag, wat waarschijnlijk te danken valt aan de corona lockdown. In deze tijd waren de uitgave van inwoners beperkter door de bestaande maatregelen. De afgelopen jaren is er sprake van een hogere inflatie en is het percentage juist wat gestegen.

Is er sprake van een stijging of een daling?

Ondanks de stijging van de afgelopen jaren blijven huishoudens in de provincie Groningen wel achter ten opzichte van het Nederlandse gemiddelde en de andere provincies wat betreft het sub-thema financiële situatie. Behalve wanneer we inzoomen op het aantal huishoudens met een langdurige schuld. Hier is juist te zien dat inwoners van de provincie Groningen minder vaak een langdurige schuld hebben dan inwoners van andere provincies. Dit kan te maken hebben met de subsidieverlening rondom het Nij Begun project waardoor huishoudens een deel van de subsidie ook hebben gebruikt om bestaande schulden af te lossen.

Wat zien we in de gemeenten?

Wanneer we de gemeenten bekijken binnen de provincie, zien we 2 verschillende fenomenen ontstaan. Je ziet aan de ene kant verschil tussen stad en ommeland. Waarbij de gemeente Groningen er in negatieve zin uitschiet betreft het hebben van een voldoende financiële buffer en het aantal huishoudens in langdurige armoede. Dit is in lijn met het algemene landelijke beeld dat vooral in stedelijke gebieden relatief veel mensen met een laag inkomen wonen. Het lagere mediane besteedbare inkomen in de gemeente Groningen wordt daarnaast deels verklaard door het relatief hoge aantal studentenhuishoudens. Huishoudens in Pekela laten ook vaker een mindere financiële situatie zien dan in andere gemeenten. Zo zijn er de meeste huishoudens met een langdurige schuld en zijn er in deze gemeente de meeste huishoudens die moeite hebben met rondkomen. Pekela maakt onderdeel uit van het Groninger Veenkoloniale gebied. In dit gebied is er veelal sprake van intergenerationele armoede. Armoede die van generatie op generatie voortduurt. Deze hardnekkige armoede heeft diverse en complexe oorzaken variërend van individuele mechanismen (scheiding, ziekte e.d.), sociale uitsluiting en stigmatisering van families in armoede.

Huishoudens in de gemeente Westerkwartier hebben juist vaker een positievere financiële situatie. Zo was het gemiddeld besteedbaar inkomen €51.200 in 2022 in de gehele provincie, maar hebben inwoners van de gemeente Westerkwartiers bijna €6.000 per jaar meer te besteden. In vergelijking met de gemeente Groningen hebben huishoudens in de gemeente Westerkwartier vaker een toereikende financiële buffer. Het verschil tussen deze gemeenten is ruim 20%.