Home / Erfgoedmonitor / Overzicht
Een belangrijk resultaat van de erfgoedmonitor is een overzicht van de hoeveelheid (archeologische) rijksmonumenten, gemeentelijke monumenten, karakteristieke/beeldbepalende panden en archeologische waardevolle terreinen met hun functies en de verspreiding over de provincie Groningen
Het beleid van de provincie Groningen richt zich op het behouden van de monumentale en karakteristieke waarden met daarnaast de (her)ontwikkeling voor de volgende generaties.
Een voorbeeld van een wettelijke taak is het opstellen van de Provinciale Omgevingsverordening:
Met de omgevingsverordening worden cultuurhistorische waarden gewaarborgd in bestemmingsplannen. Het erfgoed in de provincie Groningen staat onder druk en die urgentie wordt duidelijk in het aardbevingsgebied. Er zijn erg veel gebouwen die niet beschikken over een monumentenstatus maar wel erg belangrijk en karakteristiek zijn voor het Groninger landschap. In het Besluit ruimtelijke ordening (Bro) is aan gemeenten de opdracht gegeven om bij het vaststellen van bestemmingsplannen rekening te houden met cultuurhistorie. Dat betekent niet alleen het onderzoeken van cultuurhistorische waarden van- en in een bestemmingsplangebied, maar ook het meewegen van deze waarden bij het toekennen van bestemmingen en gebruiksmogelijkheden.
De praktijk was dat er niet of nauwelijks rekening werd gehouden met het gebouwde erfgoed. Dit wreekte zich met name in het aardbevingsgebied. Waar Rijks- en gemeentelijke monumenten nog tot op bepaalde hoogte wettelijk beschermd werden, bleek dat karakteristieke en beeldbepalende gebouwen zonder nadere afweging konden worden gesloopt. In 2016 hebben de Provinciale Staten een artikel opgenomen in de Omgevingsverordening waarin staat dat in het bestemmingsplan regels moeten worden opgenomen om de hoofdvorm van karakteristieke en beeldbepalende gebouwen te beschermen. De gemeenteraad bepaalt welke gebouwen dit zijn. Onderdeel daarvan is een verbod om het gebouw te slopen zonder een omgevingsvergunning. Om te voorkomen dat, gedurende de periode dat de cultuurhistorische waarden nog niet voldoende gewaarborgd zijn in de bestemmingsplannen, ongewenst erfgoed wordt gesloopt hebben de Provinciale Staten een verbod gelegd op het geheel of gedeeltelijk slopen van een gebouw in het aardbevingsgebied. Dit heeft de aanwijzing van karakteristieke monumenten in gang gezet. Ondertussen is er sinds 2021 een subsidieregeling in het leven geroepen voor gemeentelijke monumenten en karakteristieke panden in het aardbevingsgebied.
Binnen de opgave Erfgoed, Ruimtelijke kwaliteit en Landschap (ERL) werkt de provincie samen met gemeenten, maatschappelijke organisaties en de rijksoverheid aan het voor ons nageslacht nalaten van een mooi, herkenbaar en beheersbaar thuis. Dat betekent dat we de identiteit van het gebied willen bewaren, herstellen, verder willen ontwikkelen en erfgoed van onze tijd toe willen toevoegen. We willen dat onze provincie aantrekkelijk blijft voor onze inwoners en bezoekers. En we willen ervoor zorgen dat de positie van het erfgoed, de ruimtelijke kwaliteit en het landschap in Groningen uiteindelijke minder kwetsbaar wordt. Binnen het erfgoedprogramma voor het aardbevingsgebied is deze doelstelling als volgt vertaald:
Heb je vragen naar aanleiding van de Staat van Groningen of weet je nog een monitor die in de Staat van Groningen opgenomen zou kunnen worden neem dan contact met ons op via:
