Rol provincie
Wij hebben een regulerende rol op basis van onze provinciale bevoegdheid en verantwoordelijkheid als het gaat om gezondheidseffecten veroorzaakt door luchtverontreiniging, geur, geluid en andere factoren. Daarnaast hebben we een regisserende en faciliterende rol, bijvoorbeeld voor gemeenten en de Gemeentelijke GezondheidsDienst (GGD) Groningen. Het gaat daarbij om bewustwording en samenwerking op het gebied van gezondheid. Verder kijken we vanuit onze regierol bij relevante provinciale plannen naar de effecten van luchtverontreinigende stoffen, geur en geluid op milieu en gezondheid. Daarbij hechten we veel waarde aan m.e.r.- procedures (Milieueffectrapportage). Daarnaast hanteren we de GezondheidsEffectScreening-methode (GES) bij het beoordelen van plannen.
Milieubeleid
Gezondheid zorgt voor meer samenhang in het milieubeleid en verbindt milieubeleid op strategisch niveau met andere beleidsvelden zoals leefbaarheid, sociaal-economisch, ruimtelijk en natuurbeleid. Het thema gezondheid is grotendeels geïntegreerd in het reguliere milieubeleid voor de onderdelen geur, lucht en geluid, maar ook in de andere milieuthema's zitten elementen verwerkt die direct of indirect invloed hebben op de gezondheid van inwoners van provincie Groningen.
Doelstellingen
We willen gezondheidseffecten veroorzaakt door verontreiniging en hinder voor de burger voorkomen en verminderen. We geven hierbij prioriteit1 aan het verminderen van de negatieve gezondheidseffecten door milieubelasting op de volgende thema's: geuroverlast van bedrijven, geluid van wegverkeer en luchtverontreiniging.
We monitoren dit door:
Wij zien geur- en geluidshinder als een belangrijke oorzaak van negatieve gezondheidseffecten. Luchtverontreiniging blijft daarnaast ook van groot belang, vooral door de aard van de gezondheidseffecten. De concentraties zijn weliswaar laag en vaak ver onder grenswaarden, maar een toename van concentraties en daarmee van negatieve gezondheidseffecten willen we voorkomen om met name gevoelige groepen zoals kinderen en ouderen te beschermen. Daarbij is ook gezondheidswinst te behalen onder de grenswaarde.
Voor alle drie de thema's kan nog meer gezondheidswinst bereikt worden, denk aan nieuwe ontwikkelingen waardoor de milieukwaliteit onder druk kan komen te staan. We leggen daarom prioriteit op het verminderen van stapeling (cumulatie) van verschillende bronnen van milieubelasting en hinder. Immers, naarmate er sprake is van negatieve gezondheidseffecten door verschillende bronnen, kan er ook een toename van negatieve gezondheidseffecten optreden die verder gaat dan het effect per afzonderlijke bron.
Samenwerking
In het InterProvinciaal Overleg (IPO) werken we met andere provincies samen in het kader van de programmalijn Gezonde Leefomgeving als onderdeel van de Bestuurlijke agenda Milieu, toezicht en handhaving. Hierbij ligt de prioriteit op geur, geluid en de ontwikkeling van een afwegingskader. Daarnaast speelt gezondheid als programmalijn ook een cruciale rol in het Nationaal Programma Groningen (NPG), als randvoorwaarde voor het bereiken van 'Brede Welvaart'.
Ontwikkelingen
Een aantal landelijke en provinciale ontwikkelingen is van invloed op het thema gezondheid. Vooral het grotere belang dat aan gezondheid wordt toegekend. Onder de Omgevingswet wordt het bereiken en in stand houden van een veilige en gezonde fysieke leefomgeving een belangrijke doelstelling. Hiermee wordt onze rol meer gebiedscoördinerend, als in het verlengde van onze huidige rol als gebiedsregisseur. We krijgen meer ruimte en instrumenten om regionale accenten te leggen op het thema gezondheid. Landelijk krijgt gezondheid ook beleidsmatig een steeds prominentere plek. De Nationale Omgevingsvisie (NOVI) noemt drie belangrijke opgaven voor een gezonde leefomgeving:
- vermindering van de milieu-gerelateerde ziektelast;
- verleiden tot een gezonde leefstijl door een gezond ingerichte leefomgeving; en
- het vergroten van het gezondheidspotentieel van kwetsbare groepen.
Het Nationaal MilieubeleidsKader (NMK), dat streeft naar 'Brede Welvaart', stelt dat steeds de gezondheidswinst van maatregelen in beeld moet worden gebracht om de basis voor een gezonde leefomgeving te versterken.
1 Om tot prioritering in beleid te komen is onderzocht hoeveel mensen bloot staan aan verschillende vormen van milieubelasting waarvoor de provincie het bevoegd gezag is en welke gezondheidseffecten dit heeft. Hierbij is gebruik gemaakt van de Gezondheidseffectscreeningsmethode (GES-methode).
