Home / Milieumonitor / Milieumonitor provincie Groningen / Gezondheid
Een goede gezondheid is een belangrijke voorwaarde voor een prettig leven. Mensen kunnen er zelf invloed op uitoefenen, bijvoorbeeld door gezonde voeding en voldoende beweging. Maar er ligt ook een taak voor de overheid om negatieve gevolgen voor de gezondheid door milieubelasting te verminderen of te voorkomen. Denk daarbij aan luchtverontreiniging, bodemveront-reiniging, geluidhinder van wegverkeer en geurhinder door bedrijven. We noemen deze aanpak gezondheidsbescherming, dat is iets anders dan gezondheidsbevordering. Denk bij dit laatste namelijk aan het stimuleren van gezonder leven.
Met de Hinderapp kunnen inwoners van de gemeenten Het Hogeland, Eemsdelta, Midden-Groningen, Westerkwartier en Pekela snel en eenvoudig geur- en geluidsoverlast van bedrijven in hun eigen omgeving melden. Dit is een goede indicator om de beleving van geur- en geluidshinder te meten.
Elke vier jaar houdt de GGD Groningen een enquête over de gezondheidsbeleving onder de inwoners van de provincie Groningen, de Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen. In deze enquête staan ook meerdere specifieke vragen over gezondheid in relatie tot geluid-, geur- en overige hinder in de woonomgeving. De antwoorden op deze vragen vormen goede indicatoren om te kijken hoe de inwoners al dan niet hinder beleven en in welke vorm.
De gezondheidskaart lucht gebruikt de gegevens over de luchtkwaliteit in Nederland en vertaalt deze naar een milieugezondheidskwaliteit voor lucht in Groningen.
De gezondheidskaart geur toont de geurhinder door bedrijven die onder het provinciale gezag vallen.
Geluidhinder kan ook gezondheidsklachten veroorzaken. Om de gezondheidseffecten van geluidhinder in beeld te brengen, publiceert de provincie periodiek een gezondheidskaart geluid.
Wij hebben een regulerende rol op basis van onze provinciale bevoegdheid en verantwoordelijkheid als het gaat om gezondheidseffecten door luchtverontreiniging, geur, geluid en andere factoren. Daarnaast hebben we een regisserende en faciliterende rol, bijvoorbeeld voor gemeenten en de GGD. Het gaat daarbij om bewustwording en samenwerking op het gebied van gezondheid. Wij maken daarbij gebruik van de adviesrol van de GGD. Verder kijken we vanuit onze regierol bij relevante provinciale plannen naar de effecten van luchtverontreinigende stoffen, geur en geluid op milieu en gezondheid. Daarbij hechten we veel waarde aan m.e.r.-procedures.
Gezondheid zorgt voor meer samenhang in het milieubeleid en verbindt milieubeleid op strategisch niveau met andere beleidsvelden zoals leefbaarheid, sociaaleconomisch-, ruimtelijk- en natuurbeleid. Het thema gezondheid is grotendeels geïntegreerd in het reguliere milieubeleid voor de onderdelen geur, lucht en geluid, maar ook in de andere milieuthema’s zitten elementen verwerkt die direct of indirect invloed hebben op de gezondheid van inwoners van de provincie Groningen.
We willen gezondheidseffecten door verontreiniging en hinder voor de burger voorkomen en verminderen. We geven hierbij prioriteit aan het verminderen van de gezondheidseffecten door milieubelasting op de volgende thema’s: geuroverlast van bedrijven, geluid van wegverkeer en luchtverontreiniging.
We monitoren dit door:
• het totaal aantal gehinderden aan geur van provinciale bedrijven en geluid van provinciale wegen in de provincie Groningen; en
• de gezondheidskaarten lucht, geur en geluid.
Wij zien geur- en geluidhinder als een belangrijke oorzaak van negatieve gezondheidseffecten. Luchtverontreiniging blijft daarnaast ook van groot belang, vooral door de aard van de gezondheidseffecten. Denk daarbij aan long, hart- en vaatziekten, neurologische- en psychische aandoeningen. De concentraties zijn weliswaar laag en vaak ver onder grenswaarden, maar een toename van concentraties en daarmee van gezondheidseffecten willen we voorkomen. Om met name gevoelige groepen zoals kinderen en ouderen te beschermen. Daarbij is ook gezondheidswinst te behalen onder de grenswaarde. Voor alle drie de thema’s kan nog meer gezondheidswinst bereikt worden, denk aan een toename van de milieudruk door nieuwe ontwikkelingen. We leggen daarom prioriteit op het verminderen van stapeling (cumulatie) van
verschillende bronnen van milieubelasting en hinder. Immers, naarmate er sprake is van gezondheidseffecten door verschillende bronnen, kan er ook een toename van gezondheidseffecten optreden die verder gaat dan het effect per afzonderlijke bron.
De provincies werken aan een gezond en veilige leefomgeving en maken onder meer gebruik van het VTH-instrumentarium om te zorgen dat dit beleid goed wordt uitgevoerd. In IPO-verband werken we met andere provincies samen in het kader van de programmalijn Gezonde Leefomgeving. Hierbij ligt de prioriteit op geur, geluid en een goede positionering van gezondheid(bescherming) bij planvorming, vergunningverlening en andere omgevingsprocessen. We maken daarbij gebruik van het inspiratiekader Gezonde Leefomgeving en andere instrumenten en onderzoeken. Daarnaast speelt gezondheid als programmalijn ook een cruciale rol in het Nationaal Programma Groningen (NPG), als randvoorwaarde voor het bereiken van ‘Brede Welvaart’.
Een aantal landelijke en provinciale ontwikkelingen zijn van invloed op het thema gezondheid. Vooral het grotere belang dat aan gezondheid wordt toegekend. Met de Omgevingswet is het bereiken en in stand houden van een veilige en gezonde fysieke leefomgeving een belangrijke doelstelling. Hiermee wordt onze rol meer gebiedscoördinerend. We krijgen meer ruimte en instrumenten om regionale accenten te leggen op het thema gezondheid. Landelijk krijgt gezondheid ook beleidsmatig een steeds prominentere plek. De Nationale Omgevingsvisie (NOVI) noemt drie belangrijke opgaven voor een gezonde leefomgeving:
• vermindering van de milieu-gerelateerde ziektelast;
• verleiden tot een gezonde leefstijl door een gezond ingerichte leefomgeving; en
• het vergroten van het gezondheidspotentieel van kwetsbare groepen.
Het Nationaal MilieubeleidsKader (NMK), dat streeft naar 'Brede Welvaart', stelt dat steeds de gezondheidswinst van maatregelen in beeld moet worden gebracht om de basis voor een gezonde leefomgeving te versterken.
Heb je vragen naar aanleiding van de Staat van Groningen of weet je nog een monitor die in de Staat van Groningen opgenomen zou kunnen worden neem dan contact met ons op via: