Geluid

Ondanks de ruimte en stilte die kenmerkend is voor een groot deel van de provincie Groningen, komt er op verschillende plekken geluidhinder voor. Wegverkeer is verreweg de belangrijkste bron van geluidhinder. De overige hinder wordt voornamelijk veroorzaakt door bedrijven, regionale luchthavens en windparken. Een (langdurige) hoge blootstelling aan geluid kan leiden tot hinder en slaapverstoring, maar ook tot stressreacties, concentratieverlies en uiteindelijk tot gezondheidseffecten zoals hoge bloeddruk en hart- en vaatziekten. Het is daarom belangrijk om geluidsbelasting, vooral in de nacht, zoveel mogelijk terug te dringen.¹

^{1 Gezondheidsmonitor woonomgeving, milieu, geluids- en geurhinder 2016, GGD Groningen.}

Indicatoren

Aantal meldingen over laagfrequent geluid

Het aantal meldingen over laagfrequent geluid is een indicator om te beoordelen of wij voor deze geluidssoort als provincie wel of geen beleid moeten maken.

Bekijk

Medewerker neemt telefonisch een melding aan

Aantal geluidsklachten over bedrijven

Het aantal klachten over geluid is een geschikte indicator om de hoeveelheid geluidshinder die mensen beleven te monitoren.

Bekijk

Een persoon met de handen voor de oren vanwege geluidhinder

Geluidbelastingkaart

De Geluidbelastingkaart toont de geluidcontouren van verkeer op provinciale wegen over 2021.

Bekijk

Wegverkeer

De geluidhinder van provinciale wegen willen we zoveel mogelijk verminderen. Geschikte indicatoren om dit te monitoren zijn het aantal kilometers geluidsgereduceerd asfalt en en de aantallen (ernstig) gehinderden en slaapverstoorden langs deze wegen.

Bekijk

Achtergrond

Rol provincie

Onze taken op het gebied van geluid zijn voornamelijk wettelijk van aard. Daarnaast hebben we een adviesrol. Om deze taken en ons beleid uit te voeren, maken wij gebruik van verschillende instrumenten op basis van onze sturingsfilosofie. In de praktijk worden de instrumenten meestal gecombineerd ingezet. We zijn onder andere verantwoordelijk voor de aanleg en reconstructie van provinciale wegen en daarmee ook bevoegd gezag voor het verminderen van geluidsoverlast veroorzaakt door het verkeer op deze wegen. Daarnaast stellen wij 5-jaarlijks geluidbelastingkaarten en actieplannen wegverkeerslawaai op. Deze verplichtingen blijven onder de Omgevingswet bestaan en de actieplannen worden dan een verplicht programma.

Daarnaast is de provincie bevoegd gezag op het gebied van milieu voor de complexere bedrijven en de grotere windparken, en daarbij dus ook voor geluid hiervan. Hier ligt de nadruk op reguleren door vergunningverlening, toezicht en handhaving. Wij zetten daarnaast regulerende instrumenten van de ruimtelijke ordening in, zoals structuurvisies en inpassingsplannen. We hebben een regisserende en regulerende rol als het gaat om de cumulatie van geluid door verschillende bronnen (bedrijven, (spoor-)wegen, scheepvaart en windparken) in de Eemsdelta. Hierbij maken we gebruik van ruimtelijke ordening en ons VTH-instrumentarium. Tenslotte houden we de vinger aan de pols bij ruimtelijke ordening op en rondom gezoneerde industrieterreinen waar bedrijven gevestigd zijn waar de provincie het bevoegd gezag voor is, dat is bij de meeste grotere terreinen het geval.

Doelstellingen

Ons doel is een gezonde en schone leefomgeving in Groningen. Daartoe proberen we hinder zo veel mogelijk tegen te gaan. Voor geluid staan hierbij de waarden "leefbaar" en "stil" centraal. De provincie Groningen stelt waar mogelijk grenzen aan geluid en neemt maatregelen om geluidhinder zoveel mogelijk te beperken. Omdat wegverkeer de belangrijkste hinderoorzaak is en de provincie de meeste invloed heeft op de geluidsbelasting door wegen, bedrijven en windparken, zetten wij ons vooral in om déze geluidhinder waar mogelijk te voorkomen of te beperken.

We leggen prioriteit ¹ bij het verminderen van het geluid van wegverkeer ².

We monitoren:

Het aantal kilometers aangelegd geluid reducerend wegdek
De aantallen woningen per geluidbelastingklasse en (ernstig) gehinderden en slaap verstoorden langs provinciale wegen ³.

We hechten belang aan ontwikkelingen op en rondom gezoneerde industrieterreinen en de milieukwaliteit rondom die terreinen. We monitoren dit in het Eemsdelta-gebied, maar daarbuiten nog niet.

Ontwikkelingen

Door het Rijk is onder de noemer “Samen Werken aan de Uitvoering van Nieuw Geluidbeleid” (SWUNG) een ingrijpende aanpassing van de nu nog geldende Wet geluidhinder ingezet. Deze beleidsvernieuwing beoogt een betere bescherming tegen geluidhinder, vereenvoudiging van het bestaande stelsel van geluidwetgeving en waar mogelijk decentralisatie van de uitvoering. SWUNG-1 betrof de nieuwe geluidregels voor rijkswegen en nationale spoorwegen en die regels zijn sinds 2011 in werking. SWUNG-2 betreft de ontwikkeling van nieuwe geluidregels voor provinciale wegen, die beoogd zijn onder de Omgevingswet in werking te treden. Daarbij wordt door het instellen van geluidsproductieplafonds (hierna GPP's) ⁴ de geluidbelasting van wegen met een beperkte 'groeiruimte' (van 1,5 dB) ’bevroren‘ op die van het (nog vast te stellen) referentiejaar. Ook wordt de provincie verantwoordelijk voor saneringen van overbelaste locaties langs provinciale wegen.

Door een uitspraak van de Raad van State d.d.30 juni 2021 zijn de algemene normen voor windparken niet meer geldig. Totdat het Rijk heeft bepaald welke normen dienen te worden toegepast moet het bevoegd gezag per situatie milieunormen overwogen en vaststellen. Vanwege de tijdelijke overbrugginsregeling windturbineparken (in werking op 1 juli 2022) blijven voor bestaande (vergunde en in werking zijnde) windparken de eerder geldende normen (in elk geval tot het moment dat nieuwe normen zijn vastgesteld) gelden.

^{1 O.b.v. landelijke rapporten en de Gezondheidsmonitor 2020 provincie en Groninger gemeenten}
^{2 Omgevingsvisie}
^{3 Met de 5-jaarlijkse geluidbelastingkaarten}
^{4 GPP; geluidsproductieplafond, punten langs wegen waarop de maximale geluidemissie van de weg wordt vastgelegd.}