Geurgehinderden Structuurvisiegebied (Eemsdelta)

Wat zie je?

De bovenstaande kaart laat de cumulatieve geurbelasting in 2018 en 2022 zien van vergunde activiteiten bij bedrijven in het Structuurvisiegebied die onder provinciaal bevoegd gezag vallen. Soms liggen bedrijven in elkaars invloedssfeer en is er sprake van een opeenstapeling van geurbelasting. Dit hebben we uitgedrukt in een GES-klasse met een daarbij kleurstelling en percentage gehinderden en ernstig gehinderden. De kaart laat per jaartal (2018 of 2022) een aantal gebieden zien waar sprake is van een milieugezondheidskwaliteit van GES-3 (vrij matig) GES-4 (matig) en GES-6 (slecht). Wij streven naar een milieugezondheidskwaliteit van GES-1 rond de Eemshaven en GES 3+60 % rond het industriegebied Oosterhorn bij Delfzijl. 

De vergunde activiteiten worden echter niet altijd volledig uitgevoerd door bedrijven. Het geeft dus ook niet de situatie op dit moment weer, maar de toegestane situatie. De situatie is wel vergund, dus zou het bedrijf in de toekomst activiteiten kunnen ontplooien om deze vergunde ruimte alsnog te gebruiken. De tabel onder de kaart laat per gebied het aantal gehinderden en ernstig gehinderden per  GES-klasse zien. Het aantal gehinderden berekenen we op basis van het aantal woningen met een gemiddeld aantal bewoners en het percentage gehinderden en ernstig gehinderden op basis van de GES-klasse.

In eerste instantie lijken er in de bovenstaande grafiek geen gegevens te zijn over het aantal gehinderden in de omgeving van de Eemshaven. Toch zijn er wel degelijk gehinderden bij de Eemshaven, maar dat zijn er zo weinig, ten opzichte van Delfzijl, dat het aantal niet zichtbaar is in de grafiek. Wanneer je in de grafiek "Eemshaven" met de muis op de streep boven de betreffende jaartallen gaat staan, verschijnt er een zwart puntje en vervolgens twee tabellen, waarin je de benodigde informatie kunt aflezen. Wanneer je in het dashboard "Eemshaven" selecteert onder "Locatie", dan kun je de gegevens duidelijk zien in de grafiek.

Wat monitoren we?

Als er een vermindering van de cumulatieve geurbelasting optreedt zal deze zichtbaar worden in de vorm van kleiner wordende contouren, en dus een vermindering van het aantal gehinderden. Op basis van een vergelijking tussen 2018 en 2022 is voor de locatie Delfzijl sprake van een zeer geringe afname van het aantal (ernstig) gehinderden. Voor de locatie Eemshaven is sprake van een zeer geringe toename van het aantal (ernstig) gehinderden. De toe- en afname van het aantal (ernstig) gehinderden hebben een aantal oorzaken. Zo zijn er een aantal vergunningen geactualiseerd tussen 2018 en 2022, is de wijze van modelleren aangepast en is er gerekend met de (op dat moment) laatste beschikbare versie van de rekensoftware.

De kaart en de tabel worden jaarlijks geactualiseerd op basis van wijzigingen in vergunningen.

Achtergrond

Ons geurbeleid is gebaseerd op de GES-systematiek. GES staat voor GezondheidsEffectScreening en wordt landelijk ingezet om de milieueffecten voor de gezondheid inzichtelijk te maken. Ons beleid is gericht op het bereiken van een milieugezondheidskwaliteit van GES-3 in landelijk en GES-1 in stedelijk gebied. Bedrijven, waarvoor de provincie bevoegd is, stoten stoffen uit die geurhinder kunnen veroorzaken. Daarnaast dragen ook andere bronnen van geurhinder bij aan de milieugezondheidskwaliteit voor geur. Deze bronnen zijn niet meegenomen in de kaart, omdat zij niet onder de bevoegdheid van de provincie vallen. 

Of de geur van een bedrijf hinderlijk is, heeft te maken met de aard, de sterkte de tijdsduur van de geuruitstoot. Soms zitten er meerdere bedrijven met geuruitstoot dicht bij elkaar. Om de geur van deze bedrijven gezamenlijk te kunnen waarderen, hebben we de gezamenlijke geurbelasting bepaald van de activiteiten die mogen worden uitgevoerd. Voor het waarderen van de gezamenlijke geurbelasting, moet de aard  van de geur gelijk zijn. Dit noemen we een standaardgeur. We hebben daarom de sterkte van de geur omgerekend naar de een geursterkte die past bij deze standaardgeur, zodat de onaangenaamheid gelijk blijft. Afhankelijk of een geur van een bedrijf meer of minder aangenaam is dan de ‘standaardgeur’, geeft dit een lagere of juist hogere geuruitstoot als de geursterkte van een bedrijf wordt uitgedrukt in een hoeveelheid ‘standaardgeur’. In de berekening van de gezamenlijke geurbelasting zijn alle bedrijven meegenomen die te ruiken zijn bij een woning in de omgeving. De berekende geurbelasting geeft de hoogste geursterkte die tijdens 98 % van de uren van een jaar te ruiken is, zoals gebruikelijk is bij geurberekeningen.

De geurbelasting wordt via een verspreidingsberekening bepaald en weergegeven in contouren rondom een bedrijf. Als bedrijven dicht bij elkaar liggen, overlappen deze contouren en is er sprake van cumulatie. De gecumuleerde geurbelasting wordt uitgedrukt in GES-klassen, die te zien zijn op de kaart. De GES-klassen zijn indicatief voor de percentages gehinderden en ernstig gehinderden. Deze percentages worden gebruikt om aantallen gehinderden binnen de contouren te berekenen. Dit doen wij door te kijken naar het aantal woningen binnen de contouren en dit aantal te vermenigvuldigen met een gemiddeld aantal bewoners per woning en het percentage gehinderden per GES klasse. Onze indicator is dus het aantal gehinderden, dat we monitoren met behulp van de GES-systematiek. Op deze manier monitoren wij de milieugezondheidskwaliteit in landelijk en stedelijk gebied.

Bron: provincie Groningen, mei 2022.

¹ Voor geur onderscheiden we verschillende klassen: GES-1,- 3,- 4 en -6. GES-2, -5, -7 en -8 bestaan niet voor geur, omdat er geen merkbare overgang qua gezondheidseffect is tussen GES-1 en -3 en GES-4 en -6. GES-0 = zeer goed; GES-1 = goed; GES-2 = redelijk; GES-3 = vrij matig; GES-4 = matig; GES-5 = zeer matig; GES-6 = onvoldoende; GES-7 = ruim onvoldoende; GES-8 = zeer onvoldoende. De GES-score voor geur kent alleen de klassen GES-3, -4 en -6.

² Op basis van de dosis effect relatie uit het GES Handboek 2012.