Zand- en kleiwinning

In de provincie Groningen vindt winning van oppervlaktegrondstoffen plaats ten behoeve van onder andere bouwprojecten. Hoogwaardig zand (industriezand) wordt bijvoorbeeld gebruikt voor het maken van beton, metselzand en filterzand voor drinkwater. Laagwaardig zand (ophoogzand) wordt vaak gewonnen ten behoeve van ophogingen in bijvoorbeeld de wegenbouw. De winning van klei vindt plaats om te voorzien in grondstoffen voor de baksteenfabricage.

De commerciële winning van zand en klei is beperkt tot een aantal locaties, om te voorkomen dat landschappelijke en natuurwaarden onnodig worden aangetast, of dat andere ontwikkelingen van het gebied worden belemmerd of niet meer mogelijk zijn. Tevens wordt hiermee versnippering van het landschap voorkomen.

Zand- en kleiwinning

Wat zien we?

In het bovenstaande diagram zijn de hoeveelheden gewonnen ophoogzand, industriezand en klei weergegeven. De hoeveelheden gewonnen klei laten een piek zien rond de eeuwwisseling. Daarna is een dalende trend ingezet die vanaf 2010 op een lager niveau is beland. Voor ophoogzand wisselt het beeld jaarlijks. Wel is een trend te zien vanaf 2010 waar gemiddeld genomen minder ophoogzand wordt gewonnen. De hoeveelheden gewonnen industriezand wisselt vanaf 1980 behoorlijk sterk tot aan 2020 aan toe.

Ons beleid

De winning van zand en klei vindt plaats via ontgrondingen. De Ontgrondingenwet vormt hiervoor het kader. Bij de uitvoering van ontgrondingen richt ons beleid zich op het behoud van landschappelijke waarden en het borgen van milieudoelen. Er wordt daarom terughoudend omgegaan met het verlenen van vergunningen voor dergelijke werkzaamheden. Uitbreiding van de bestaande vergunningen is alleen mogelijk in bijzondere omstandigheden zoals een bovenregionaal belang en/of de winning en toepassing van delfstoffen met een unieke kwaliteit.

Bron: provincie Groningen, juli 2024