Effect op de beleidsdoelen

Indicatoren Effect op de beleidsdoelen

Wat zien we?

Dit dashboard laat zien hoe fietsen goed bijdraagt aan de duurzaamheidsdoelstelling van de provincie. Doordat de getoonde kilometers niet met de auto maar met de fiets worden afgelegd, wordt per jaar zo tussen de 30.000 en 40.000 ton CO₂ bespaard. Ter illustratie: een volwassen boom neemt circa 20 kg CO₂ per jaar op. Wat betreft CO₂ besparing staat het fietsgebruik in de provincie Groningen dus gelijk aan de opname van ongeveer 2.250 (!) bomen per jaar. Daarnaast is fietsen gezond: iemand die regelmatig fietst, beweegt meer dan iemand die altijd met de auto reist. Daardoor leeft diegene langer. Bij elkaar opgeteld levert het fietsen ongeveer 1000 extra levensjaren per jaar op. Deze 1000 extra levensjaren zijn verdeeld over alle fietsende inwoners van Groningen en houden geen rekening met overlijdens door verkeersongevallen of de levenskwaliteit.

Wat valt op?
Na een kleine vermindering van het aantal fietskilometers in 2016 en 2017 ligt het aantal fietskilometers in 2018 en 2019 weer op het niveau van 2015. Vanaf 2020 daalde het aantal kilometers door de coronapandemie. Daarna, in 2022 en 2023, werd weer bijna evenveel gefietst als voor de pandemie.

Hoe zijn deze cijfers bepaald?
De basis van de fietskilometers en de winst door fietsen is het onderzoek Onderweg in Nederland (ODIN) van het CBS. Dit onderzoek monitort doorlopend het verplaatsingsgedrag van Nederlanders. Dit gebeurt met enquêtes onder inwoners. Uit dit onderzoek zijn de fietsafstanden geselecteerd van alle fietsritten die worden afgelegd door inwoners van Groningen. Met ophoogfactoren die Onderweg in Nederland bevat, zijn deze fietsafstanden vertaald naar het totaal voor alle inwoners van Groningen. De CO₂-besparing en gewonnen levensjaren zijn als volgt berekend:

Op basis van de verdeling van alle afgelegde kilometers over de de verschillende wijzen van vervoer is bepaald hoe de fietskilometers waarschijnlijk waren afgelegd als men niet had gefietst (lopend, auto, openbaar vervoer, etc.).
De CO₂ besparing door fietsen is berekend met de som 'aantal kilometers dat anders met een personenauto was afgelegd * CO₂ uitstoot per voertuigkilometer van personenvoertuigen'.
De gemiddelde uitstoot per voertuigkilometer is gebaseerd op basis van CBS-cijfers over 'emissies naar lucht op Nederlands grondgebied door wegverkeer' uit 2018. Dit betreft 173 gram CO₂ per voertuigkilometer.
De berekening van het aantal gewonnen levensjaren is gebaseerd op de Maatschappelijke kosten-baten analyse (MKBA) Fiets van Decisio uit 2017. Deze gaat ervan uit dat iemand die regelmatig fietst in plaats van met de auto reist gemiddeld 223 dagen langer leeft dan iemand die niet fietst.
Hiervoor moet iemand per dag gemiddeld 11,25 kilometer fietsen, in plaats van met de auto of het OV te reizen. Als we ervan uitgaan dat iemand dit 50 jaar doet, dan is de toename van de levensverwachting per fietskilometer 0,0011 levensjaren.
De gewonnen levensjaren door fietsen is vervolgens berekend met de som 'toename levensverwachting per fietskilometer (0,0011) * aantal gefietste kilometers die men anders met de auto of het ov had gemaakt'.

Bron: CBS ODIN. Meer informatie: www.cbs.nl/nl-nl/onze-diensten/methoden/onderzoeksomschrijvingen/korte-onderzoeksbeschrijvingen/onderweg-in-nederland