Aardbevingen

De gaswinning veroorzaakt bevingen die onder andere schade aan huizen veroorzaken. Het beleid van de provincie, gemeenten en maatschappelijke organisaties om de winning uit het Groningenveld terug te brengen naar nul heeft effect gehad. Op 19 april 2024 is het Groningenveld definitief gesloten.

Deze sluiting zal op termijn leiden tot minder en minder zware bevingen maar ook de voortdurende winning van gas uit de kleine gasvelden is een oorzaak van aardbevingen in de provincie.

Onderstaand dashboard geeft een beeld van de ontwikkelingen van de aardbevingen door de jaren heen.

Indicatoren Aardbevingen

Aardbevingen

De aardbevingen in Groningen zijn een gevolg van het onttrekken van gas uit de zandsteenlaag op 3 kilometer diepte. Deze zandsteenlaag bestaat uit poreus gesteente waarin gas onder hoge druk zit opgesloten. Door het gas te winnen vermindert die druk en wordt het gesteente door het gewicht van de aardlagen erboven samengedrukt. Wanneer deze zogenaamde 'compactie' niet geleidelijk maar schoksgewijs gebeurt ontstaat een aardbeving.

De kracht van een aardbeving op de plaats en op de diepte waar deze plaatsvond wordt uitgedrukt op de schaal van Richter (SvR). In het bovenstaande dashboard is de minimum kracht van bevingen instelbaar. De op het eerste gezicht vreemde waarde van -0,8 is te verklaren doordat tegenwoordig gevoeligere meetinstrumenten worden gebruikt dan tijdens het opstellen van deze schaal in 1935. Hierdoor kunnen nu bevingen worden gemeten die kleiner zijn dan de toen kleinst meetbare beving.

Het gevolg van de aardbevingen aan het aardoppervlak is groter dan bij natuurlijke aardbevingen doordat de bevingen door gaswinning relatief dicht onder het aardoppervlak plaatsvinden.

Vanaf 2014 is het maximale winningsniveau door het Rijk gestaag verlaagd en sinds 2018 werd de gaswinning structureel afgebouwd, zie ook het dashboard Gaswinning in deze Omgevingsmonitor. Op 19 april 2024 is het Groningenveld definitief gesloten.

Wat zien we?

De grafiek op het tabblad Aardbevings laat zien dat het aantal bevingen in 2009 en daarna sterk toenam. Ook is de kracht van de bevingen met name in de jaren 2011 t/m 2015 gestegen. De zwaarste bevingen boven het Groningenveld waren die bij Huizinge (augustus 2012, 3,6 SvR), Westeremden (augustus 2006, 3,5 SvR), Zeerijp (januari 2018, 3,4 SvR), Westerwijtwerd (mei 2019, 3,4 SvR).

De kaarten en grafieken in het tabblad BevingsPerCel geven inzicht in de verdeling van het aantal en de kracht van de bevingen over de provincie.

Het derde tabblad Zwaarste bevingen in het dashboard geeft een overzicht van de kracht, de plaats en datum en tijd waar de zwaarste bevingen hebben plaatsgevonden.

Databron: KNMI

Indicatoren Afhandeling schade

Voor feiten en cijfers over de meldingen en afhandeling van aardbeving gerelateerde schade verwijzen we naar het Online Dashboard op de website van het Instituut Mijnbouwschade Groningen.

Schademeldingen en schadeafhandeling

Op 31 maart 2017 is de afhandeling van schade als gevolg van de aardbevingen door het Centrum Veilig Wonen (CVW) stopgezet. Vanaf 19 maart 2018 was de Tijdelijke Commissie Mijnbouwschade de verantwoordelijke organisatie voor de publieke afhandeling van schademeldingen als gevolg van aardbevingen. De NAM is daarmee volledig op afstand gezet van de schadeafhandeling.
Op 1 juli 2020 is het Instituut Mijnbouwschade Groningen (IMG) opgericht en is de TCMG daar in opgegaan. Het IMG heeft tot doel om als onafhankelijk bestuursorgaan alle schade veroorzaakt door bevingen, bodemdaling- en stijging af te handelen.

Foto: Beeldbank provincie Groningen, (CC BY-NC 4.0)